Calciumfolinat to lek stosowany w celu zmniejszenia toksyczności i przeciwdziałania działaniom niepożądanym metotreksatu oraz w leczeniu niedoboru kwasu foliowego. Jest również używany jako odtrutka w przypadku przedawkowania antagonistów kwasu foliowego.

Preparat dostępny wyłącznie na receptę: TAK

Skład

Substancje czynne

• Calciumfolinat – substancja czynna odpowiedzialna za działanie leku, będąca pochodną kwasu foliowego.

Substancje pomocnicze

• Laktoza jednowodna – stosowana jako wypełniacz w tabletkach.
• Skrobia kukurydziana – pełni funkcję substancji wypełniającej i wiążącej.
• Talk – używany jako substancja poślizgowa, ułatwia produkcję tabletek.
• Stearynian magnezu – działa jako środek przeciwzbrylający.

Mechanizm działania

Calciumfolinat działa poprzez uzupełnianie rezerw kwasu foliowego w organizmie, co jest kluczowe dla syntezy DNA i RNA oraz podziału komórek. Bromek ten jest szczególnie przydatny w terapii przeciwdziałającej działaniu antagonistów kwasu foliowego, takich jak metotreksat. Calciumfolinat, jako aktywny metabolit kwasu foliowego, omija blokady enzymatyczne powodowane przez te leki, przywracając kluczowe funkcje komórkowe.

Wskazania do stosowania

Leczenie niedoboru kwasu foliowego

Calciumfolinat jest stosowany w przypadku niedoboru kwasu foliowego, który może prowadzić do zaburzeń hematologicznych. Niedobory te często występują u pacjentów z nieodpowiednią dietą lub zaburzeniami wchłaniania. Lek pomaga przywrócić prawidłowy poziom kwasu foliowego, wspierając produkcję zdrowych czerwonych krwinek.

Profilaktyka i leczenie toksyczności metotreksatu

Lek jest kluczowy w leczeniu toksyczności wywołanej przez metotreksat, stosowany w terapii przeciwnowotworowej. Calciumfolinat neutralizuje szkodliwe działanie metotreksatu na zdrowe komórki, zmniejszając ryzyko poważnych skutków ubocznych. Jest to szczególnie ważne dla pacjentów poddawanych długotrwałemu leczeniu metotreksatem.

Leczenie niedokrwistości megaloblastycznej

Calciumfolinat jest skuteczny w leczeniu niedokrwistości megaloblastycznej, spowodowanej niedoborem kwasu foliowego. Niedokrwistość ta charakteryzuje się obecnością nieprawidłowo dużych czerwonych krwinek. Lek poprawia morfologię krwi, zwiększając liczbę prawidłowych krwinek czerwonych.

Dawkowanie

Dawkowanie u dorosłych

Dawkowanie calciumfolinatu zależy od wskazania i stanu pacjenta. Zazwyczaj stosuje się dawki od 15 mg do 25 mg na dobę w przypadku niedoboru kwasu foliowego. W terapii ratunkowej po metotreksacie dawki mogą być znacznie wyższe, zgodnie z zaleceniami lekarza.

Dawkowanie u dzieci

Dawki dla dzieci są dostosowywane indywidualnie w zależności od masy ciała i stanu klinicznego. Ważne jest, aby dawkowanie było precyzyjnie kontrolowane przez lekarza, szczególnie w terapii przeciwdziałającej toksyczności metotreksatu.

Dawkowanie w szczególnych przypadkach klinicznych

W przypadkach wymagających intensywnego leczenia dawki mogą być zwiększone. W takich sytuacjach konieczne jest ścisłe monitorowanie pacjenta i dostosowywanie terapii w oparciu o jego reakcję na leczenie. Lekarz może zalecić modyfikację dawkowania w zależności od wyników badań klinicznych i laboratoryjnych.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną

Calciumfolinat jest przeciwwskazany u pacjentów z nadwrażliwością na substancję czynną lub którąkolwiek z substancji pomocniczych. W przypadku wystąpienia reakcji alergicznej, należy niezwłocznie przerwać stosowanie leku i skonsultować się z lekarzem.

Choroby nowotworowe zależne od kwasu foliowego

Lek nie powinien być stosowany u pacjentów z nowotworami, które mogą wykorzystywać kwas foliowy do swojego wzrostu, takimi jak niektóre nowotwory hematologiczne. W takich przypadkach calciumfolinat może nasilać progresję choroby.

Interakcje z innymi lekami

Interakcje z metotreksatem

Calciumfolinat jest używany jako antidotum na toksyczność wywołaną przez metotreksat, ale musi być stosowany z ostrożnością, aby nie osłabić jego działania terapeutycznego. Istnieje potrzeba precyzyjnego ustalania dawek i czasu podawania obu leków.

Interakcje z fluorouracylem

Połączenie calciumfolinatu z fluorouracylem zwiększa skuteczność terapeutyczną tego drugiego leku w leczeniu niektórych nowotworów. Jednakże może to także zwiększać toksyczność, dlatego konieczna jest ścisła kontrola leczenia przez specjalistę.

Interakcje z lekami przeciwdrgawkowymi

Calciumfolinat może wpływać na działanie niektórych leków przeciwdrgawkowych, takich jak fenytoina, zmniejszając ich skuteczność. U pacjentów stosujących te leki konieczne może być dostosowanie ich dawkowania.

Możliwe działania niepożądane

Często występujące działania niepożądane

Do najczęściej występujących działań niepożądanych należą objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności i wymioty. U niektórych pacjentów mogą pojawić się też bóle głowy oraz ogólne osłabienie. Objawy te zwykle ustępują po dostosowaniu dawki.

Rzadko występujące działania niepożądane

Rzadziej mogą wystąpić reakcje alergiczne, takie jak wysypka, świąd lub obrzęk. Należy zachować ostrożność i w razie wystąpienia tych objawów skonsultować się z lekarzem w celu oceny sytuacji.

Potencjalnie poważne działania niepożądane

W bardzo rzadkich przypadkach może dojść do poważnych reakcji, takich jak anafilaksja. W przypadku wystąpienia objawów takich jak trudności w oddychaniu czy obrzęk twarzy, konieczna jest natychmiastowa interwencja medyczna.

Stosowanie z jedzeniem i piciem

Wpływ jedzenia na wchłanianie preparatu

Calciumfolinat można przyjmować niezależnie od posiłków, ponieważ pokarm nie wpływa znacząco na jego wchłanianie. Niemniej jednak, zaleca się przyjmowanie leku z małą ilością wody, aby ułatwić jego połknięcie.

Spożywanie alkoholu

Nie ma bezpośrednich przeciwwskazań do spożywania niewielkich ilości alkoholu podczas stosowania calciumfolinatu, jednak nadmierne spożycie alkoholu może pogarszać wchłanianie kwasu foliowego. Zaleca się ograniczenie spożycia alkoholu w trakcie terapii.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Środki ostrożności w przypadku ciąży i karmienia piersią

Calciumfolinat może być stosowany w ciąży i podczas karmienia piersią, gdy jest to klinicznie uzasadnione. Jednak przed rozpoczęciem leczenia kobiety w ciąży powinny skonsultować się z lekarzem, aby ocenić potencjalne korzyści i ryzyko.

Ostrzeżenia dotyczące chorób nerek lub wątroby

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby powinni być pod ścisłą kontrolą lekarza podczas stosowania calciumfolinatu. Konieczne może być dostosowanie dawki, aby uniknąć kumulacji leku w organizmie.

Zasady monitorowania pacjentów podczas terapii

Podczas terapii calciumfolinatem ważne jest regularne monitorowanie parametrów hematologicznych oraz ocena skuteczności i bezpieczeństwa leczenia. Regularne badania krwi pomogą zapewnić, że terapia jest skuteczna i nie powoduje niepożądanych skutków.