Dekstran to syntetyczny węglowodan stosowany jako środek zwiększający objętość osocza w leczeniu wstrząsu i hipowolemii. Działa poprzez wiązanie wody, co pomaga poprawić krążenie krwi i dostarczanie tlenu do tkanek.

Preparat dostępny wyłącznie na receptę: TAK

Skład

Substancje czynne

Dekstran jest głównym składnikiem aktywnym, który jest wielkocząsteczkowym polisacharydem. Jego struktura chemiczna opiera się na łańcuchach glukozy, co daje mu zdolność wiązania wody i zwiększania objętości osocza.

Substancje pomocnicze

Zależnie od formy preparatu, dekstran może zawierać różne substancje pomocnicze, takie jak chlorek sodu, woda do iniekcji czy inne stabilizatory i konserwanty. Te składniki wspomagają właściwe działanie leku i jego stabilność.

Mechanizm działania

Działanie hemodynamiczne

Dekstran działa jako koloid zwiększający ciśnienie onkotyczne krwi. Jego obecność w krwiobiegu prowadzi do zwiększenia objętości śródnaczyniowej, co w konsekwencji poprawia hemodynamikę pacjenta. Dzięki temu dekstran jest przydatny w stabilizacji ciśnienia krwi w stanach nagłych.

Wpływ na objętość osocza

Dekstran efektywnie zwiększa objętość osocza poprzez wiązanie wody, co prowadzi do rozcieńczenia krwi i poprawy jej przepływu. Dzięki wzrostowi objętości osocza, dekstran wspomaga transport tlenu i substancji odżywczych w organizmie.

Wskazania do stosowania

Leczenie wstrząsu hipowolemicznego

Dekstran stosuje się w leczeniu wstrząsu hipowolemicznego, który może wystąpić w wyniku znacznej utraty krwi. Jego zdolność do zwiększania objętości osocza czyni go efektywnym w przywracaniu stabilności hemodynamicznej.

Zastosowanie w chirurgii

Dekstran bywa stosowany w chirurgii, aby poprawić perfuzję tkanek i zapobiec powikłaniom związanym z niedotlenieniem. Jego użycie może być szczególnie korzystne w operacjach wymagających dużej kontroli nad objętością krwi.

Dawkowanie

Dawkowanie dla dorosłych

Dorośli pacjenci zazwyczaj otrzymują dawki dekstranu dostosowane do ich masy ciała i stanu klinicznego. Standardowe dawki wynoszą około 500-1000 ml roztworu dekstranu, podawane dożylnie w czasie około godziny.

Dawkowanie dla dzieci

Dawkowanie u dzieci jest ściśle kontrolowane i zależne od masy ciała oraz stanu zdrowia. Zazwyczaj stosuje się mniejsze objętości, aby uniknąć przeciążenia układu krążenia.

Dawkowanie w przypadku pacjentów z niewydolnością nerek

Pacjenci z niewydolnością nerek wymagają szczególnej ostrożności w dawkowaniu dekstranu. Może być konieczne zmniejszenie dawki lub wydłużenie przerw między podaniami, aby uniknąć ryzyka zatrzymania płynów.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na dekstran

Pacjenci, u których wystąpiły reakcje alergiczne na dekstran, nie powinni być narażani na jego ponowne podanie. Uczulenie na ten składnik stanowi bezwzględne przeciwwskazanie do jego stosowania.

Zaburzenia krzepnięcia krwi

Dekstran może wpływać na procesy krzepnięcia, dlatego nie powinien być stosowany u pacjentów z istniejącymi zaburzeniami krwi. Może to zwiększać ryzyko krwawień i powikłań związanych z koagulopatią.

Interakcje z innymi lekami

Interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi

Dekstran może nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych, co prowadzi do zwiększonego ryzyka krwawień. Należy zachować szczególną ostrożność i monitorować parametry krzepnięcia u pacjentów stosujących jednocześnie oba rodzaje terapii.

Interakcje z diuretykami

Stosowanie dekstranu z diuretykami może prowadzić do zachwiania równowagi elektrolitowej. Konieczne jest regularne monitorowanie poziomu elektrolitów i odpowiednia korekta dawkowania leków moczopędnych.

Możliwe działania niepożądane

Reakcje alergiczne

Dekstran może wywoływać reakcje alergiczne, w tym pokrzywkę, obrzęk czy duszność. W skrajnych przypadkach może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, co wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Zaburzenia elektrolitowe

Podawanie dekstranu może wpływać na równowagę elektrolitową, prowadząc do zaburzeń takich jak hiponatremia czy hiperkaliemia. Regularne badania laboratoryjne są kluczowe, aby wykryć te zmiany na wczesnym etapie i zapobiec komplikacjom.

Stosowanie z jedzeniem i piciem

Wpływ jedzenia na wchłanianie

Dekstran podawany jest dożylnie, dlatego jedzenie nie wpływa na jego wchłanianie. Jednakże ogólny stan odżywienia pacjenta może mieć znaczenie dla efektywności terapii.

Zalecenia dotyczące spożycia alkoholu

Podczas leczenia dekstranem zaleca się unikanie alkoholu, ponieważ może on nasilać jego działania niepożądane i wpływać na hemodynamikę. Alkohol może również osłabiać efekty leczenia, dlatego warto go ograniczyć.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Zastosowanie w ciąży i okresie karmienia piersią

Bezpieczeństwo stosowania dekstranu w ciąży i okresie karmienia piersią nie zostało w pełni określone. Kobiety w ciąży lub karmiące powinny stosować dekstran jedynie wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają ryzyko dla płodu lub dziecka.

Monitorowanie parametrów hemodynamicznych

W trakcie terapii dekstranem ważne jest regularne monitorowanie parametrów hemodynamicznych, takich jak ciśnienie krwi i objętość osocza. Pozwala to na dostosowanie dawki i uniknięcie powikłań związanych z przeciążeniem układu krążenia.