Gardasil to szczepionka chroniąca przed zakażeniami wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), który jest odpowiedzialny za rozwój niektórych typów raka szyjki macicy oraz innych nowotworów i brodawek narządów płciowych. Zalecana jest szczególnie młodzieży przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, jako skuteczna metoda profilaktyki.
Preparat dostępny wyłącznie na receptę: TAK
Postać | Dostępne dawki | Wielkość opakowania | Producent |
---|---|---|---|
Zawiesina do wstrzykiwań | 0,5 ml (1 dawka szczepionki) | 1 ampułko-strzykawka | Merck & Co., Inc. |
Skład
Substancje czynne
Gardasil to szczepionka, która zawiera antygeny wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) typu 6, 11, 16 i 18. Te antygeny są rekombinowanymi białkami kapsydowymi, które pomagają organizmowi rozwinąć odporność na te typy wirusa, które są najczęściej związane z rozwojem brodawek i nowotworów szyjki macicy. Wprowadzenie tych antygenów do organizmu stymuluje układ odpornościowy do produkcji przeciwciał, które będą aktywnie chronić przed infekcjami wywołanymi przez te szczepy HPV.
Substancje pomocnicze
Gardasil zawiera także substancje pomocnicze takie jak chlorek sodu, wodorofosforan sodu, dihydrat diwodorofosforanu sodu, polisorbat 80, boran sodu oraz wodę do wstrzykiwań. Chlorek sodu pełni rolę elektrolitu, podczas gdy fosforany pomagają utrzymać odpowiednie pH szczepionki. Polisorbat 80 działa jako emulgator, a boran sodu jako stabilizator. Woda do wstrzykiwań zapewnia odpowiednią konsystencję preparatu.
Mechanizm działania
Gardasil działa poprzez stymulację układu odpornościowego do produkcji przeciwciał przeciwko konkretnym typom wirusa HPV. Po podaniu szczepionki, organizm rozpoznaje antygeny jako obce i aktywuje odpowiedź immunologiczną. Dzięki temu, w przypadku późniejszego kontaktu z wirusem HPV, układ odpornościowy jest już przygotowany do szybkiej reakcji, co zmniejsza ryzyko infekcji i rozwoju chorób związanych z HPV, takich jak brodawki narządów płciowych czy rak szyjki macicy.
Wskazania do stosowania
Gardasil jest zalecany do stosowania w celu zapobiegania zakażeniom wywołanym przez wirus HPV, a także chorobom takim jak brodawki narządów płciowych oraz rak szyjki macicy. Szczepionka jest najskuteczniejsza, gdy jest podawana przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, ponieważ wtedy istnieje największa szansa na uniknięcie zakażenia. Jest ona zazwyczaj dedykowana dla młodzieży i młodych dorosłych, ale może być również stosowana u starszych osób zgodnie z zaleceniami lekarza.
Dawkowanie
Schemat szczepienia dla dzieci i młodzieży
Dla dzieci i młodzieży w wieku od 9 do 14 lat Gardasil jest zazwyczaj podawany w schemacie dwudawkowym. Pierwsza dawka jest podawana w wybranym momencie, a druga dawka jest podawana po 6 do 12 miesiącach od pierwszej. Taki schemat pozwala na skuteczne wytworzenie odporności u młodszych pacjentów.
Schemat szczepienia dla dorosłych
Dla osób w wieku 15 lat i starszych zaleca się schemat trzynawkowy. Pierwsza dawka jest podawana w wybranym dniu, druga dawka zazwyczaj po miesiącu, a trzecia po sześciu miesiącach od pierwszej. Ten rozszerzony schemat zapewnia pełniejszą ochronę u starszych pacjentów i osób, które mogą mieć kontakt z wirusem HPV.
Przeciwwskazania
Gardasil nie powinien być stosowany u osób z nadwrażliwością na którykolwiek składnik szczepionki. Osoby, które doświadczyły reakcji alergicznej po wcześniejszym podaniu Gardasilu, nie powinny otrzymywać kolejnych dawek. Szczepionka nie jest również zalecana dla osób z ostrymi, ciężkimi chorobami gorączkowymi, do czasu ustąpienia objawów.
Interakcje z innymi lekami
Interakcje z innymi szczepionkami
Gardasil można podawać równocześnie z innymi szczepionkami, jednak powinny być one podawane w różne miejsca ciała. Nie stwierdzono znaczących interakcji, które mogłyby wpływać na skuteczność Gardasilu lub innych szczepionek, ale zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o jednoczesnym podaniu kilku szczepionek.
Interakcje z lekami immunosupresyjnymi
Osoby przyjmujące leki immunosupresyjne mogą mieć obniżoną odpowiedź na Gardasil. Leki te mogą osłabiać układ odpornościowy, co może wpłynąć na skuteczność szczepienia. Zaleca się konsultację z lekarzem w celu rozważenia najlepszego momentu na podanie szczepionki, aby zmaksymalizować jej efektywność.
Możliwe działania niepożądane
Często występujące działania niepożądane
Często występujące działania niepożądane po podaniu Gardasilu obejmują ból, obrzęk oraz zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia. Pacjenci mogą także doświadczać gorączki, bólu głowy oraz zmęczenia. Objawy te są zazwyczaj łagodne i ustępują samoistnie w ciągu kilku dni.
Rzadkie działania niepożądane
Rzadziej mogą wystąpić reakcje alergiczne, takie jak pokrzywka, trudności w oddychaniu, czy obrzęk twarzy i gardła. Inne rzadkie działania niepożądane obejmują zawroty głowy oraz omdlenia. W przypadku wystąpienia takich objawów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Stosowanie z jedzeniem i piciem
Nie ma specjalnych zaleceń dotyczących spożywania jedzenia i picia przed lub po podaniu Gardasilu. Niektóre osoby mogą odczuwać łagodne objawy, takie jak nudności, które mogą być łagodzone przez spożycie lekkiego posiłku. W przypadku jakichkolwiek dodatkowych pytań związanych z dietą w kontekście szczepienia, warto skonsultować się z lekarzem.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Reakcje alergiczne
Osoby, które miały reakcje alergiczne na składniki Gardasilu, powinny unikać jego stosowania. Przed podaniem szczepionki lekarz powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad dotyczący ewentualnych alergii, aby zminimalizować ryzyko reakcji niepożądanych.
Szczepienie w ciąży i podczas karmienia piersią
Gardasil nie jest zalecany do stosowania w czasie ciąży. Kobiety, które planują ciążę, powinny omówić z lekarzem odpowiedni termin szczepienia. Podczas karmienia piersią szczepionka może być podawana, ale zawsze powinno to być skonsultowane z lekarzem prowadzącym.
Wpływ na układ odpornościowy
Gardasil jest przeznaczony do stymulacji układu odpornościowego, jednak nie zastępuje regularnych badań profilaktycznych, takich jak badania cytologiczne. Szczepionka nie zapewnia pełnej ochrony przed wszystkimi typami wirusa HPV ani nie leczy istniejących infekcji. Regularne kontrole zdrowotne pozostają kluczowym elementem profilaktyki zdrowotnej.