Luminalum to lek zawierający fenobarbital, stosowany głównie w leczeniu padaczki oraz niektórych zaburzeń snu. Działa uspokajająco i przeciwdrgawkowo, ale jego stosowanie wymaga ostrożności ze względu na ryzyko uzależnienia oraz interakcje z innymi lekami.
Preparat dostępny wyłącznie na receptę: TAK
Postać | Dostępne dawki | Wielkość opakowania | Producent |
---|---|---|---|
Tabletki | 100 mg | 30 tabletek | Polfa |
Tabletki | 15 mg | 20 tabletek | Polfa |
Zawiesina doustna | 20 mg/ml | 125 ml | Polfa |
Skład
Substancje czynne
- Fenobarbital: Jest to barbituran o działaniu uspokajającym, przeciwdrgawkowym i nasennym. Fenobarbital działa poprzez zmniejszenie aktywności mózgu, co pomaga w kontrolowaniu napadów padaczkowych oraz łagodzi objawy lękowe.
Substancje pomocnicze
- Skrobia kukurydziana: Składnik wypełniający, który ułatwia formowanie tabletek.
- Laktoza: Stosowana jako środek wiążący i stabilizujący.
- Talk: Działa jako środek poślizgowy, ułatwiający produkcję tabletek.
- Stearynian magnezu: Pełni rolę środka przeciwzbrylającego, zapobiegając przyleganiu tabletek do maszyn produkcyjnych.
Mechanizm działania
Działanie na układ nerwowy
Fenobarbital działa przede wszystkim na ośrodkowy układ nerwowy, gdzie wykazuje działanie depresyjne. Powoduje obniżenie pobudliwości neuronów, co prowadzi do uspokojenia organizmu oraz zmniejszenia częstotliwości drgawek. Dzięki temu staje się skuteczny w leczeniu padaczki oraz łagodzeniu objawów lękowych.
Wpływ na receptory GABA
Fenobarbital wzmacnia działanie kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), który jest głównym neuroprzekaźnikiem hamującym w mózgu. Przyłącza się do receptorów GABA, co zwiększa przepuszczalność błony komórkowej dla jonów chloru, prowadząc do hiperpolaryzacji neuronu. W rezultacie dochodzi do zmniejszenia aktywności neuronów i stłumienia nadmiernej aktywności mózgu.
Wskazania do stosowania
Padaczka
Luminalum jest stosowany w leczeniu różnych postaci padaczki, w tym napadów toniczno-klonicznych oraz częściowych. Fenobarbital pomaga zmniejszyć częstotliwość i nasilenie napadów, co znacząco poprawia jakość życia pacjentów z padaczką.
Zaburzenia snu
Jego działanie nasenne sprawia, że jest wykorzystywany w terapii krótkotrwałych zaburzeń snu. Fenobarbital skraca czas zasypiania i wydłuża czas snu, co jest korzystne dla osób cierpiących na bezsenność.
Zespoły lękowe
Luminalum może być stosowany w leczeniu zespołów lękowych, kiedy inne leki są nieskuteczne. Jego działanie uspokajające pomaga w redukcji objawów lęku, poprawiając komfort psychiczny pacjenta.
Dawkowanie
Dawkowanie u dorosłych
Zalecane dawki dla dorosłych zależą od stanu pacjenta i odpowiedzi na leczenie. Zwykle stosuje się dawki od 50 do 100 mg na dobę, podzielone na kilka mniejszych dawek. Ważne jest, aby nie przekraczać maksymalnej dawki dobowej zaleconej przez lekarza.
Dawkowanie u dzieci
Dawkowanie u dzieci ustala się na podstawie masy ciała i typu napadów padaczkowych. Zwykle stosuje się 1-3 mg/kg masy ciała na dobę, jednak dawkowanie powinno być dokładnie monitorowane przez lekarza, aby uniknąć działań niepożądanych.
Modyfikacje dawki w przypadku niewydolności wątroby
U pacjentów z niewydolnością wątroby może być konieczne zmniejszenie dawki fenobarbitalu. Wątroba jest głównym organem metabolizującym lek, dlatego jej niewydolność może wpływać na farmakokinetykę fenobarbitalu. Zaleca się regularne monitorowanie stężenia leku we krwi.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na fenobarbital
Luminalum nie powinien być stosowany u osób z udokumentowaną nadwrażliwością na fenobarbital lub inne barbiturany. Reakcje alergiczne mogą obejmować wysypkę skórną, obrzęk i trudności w oddychaniu, które wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.
Ciężka niewydolność wątroby
Fenobarbital jest przeciwwskazany u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby, ponieważ jego metabolizm może być znacznie zaburzony. W takim przypadku istnieje ryzyko kumulacji leku i wystąpienia toksycznych efektów.
Zespół porfirii
Luminalum nie powinien być stosowany u pacjentów z zespołem porfirii, gdyż fenobarbital może zaostrzać objawy tej choroby. Wpływa on na enzymy wątrobowe, co może prowadzić do nagromadzenia porfiryn i nasilenia objawów.
Interakcje z innymi lekami
Interakcje z lekami przeciwpadaczkowymi
Fenobarbital może wchodzić w interakcje z innymi lekami przeciwpadaczkowymi, takimi jak karbamazepina czy fenytoina. Może to prowadzić do zmniejszenia skuteczności lub zwiększenia toksyczności tych leków, dlatego konieczne jest monitorowanie stężenia leków we krwi.
Interakcje z lekami psychotropowymi
Luminalum może wchodzić w interakcje z lekami psychotropowymi, zwiększając ich działanie uspokajające. Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu leków takich jak benzodiazepiny, aby uniknąć nadmiernej sedacji.
Interakcje z alkoholem
Fenobarbital w połączeniu z alkoholem może prowadzić do nasilenia działania depresyjnego na ośrodkowy układ nerwowy. Może to skutkować utratą równowagi, sennością oraz zaburzeniami koordynacji ruchowej, co zwiększa ryzyko wypadków.
Możliwe działania niepożądane
Działania na ośrodkowy układ nerwowy
Fenobarbital może powodować działania niepożądane związane z ośrodkowym układem nerwowym, takie jak senność, zawroty głowy czy dezorientacja. U niektórych pacjentów mogą wystąpić także bóle głowy oraz trudności w koncentracji.
Reakcje skórne
Stosowanie Luminalum może prowadzić do wystąpienia reakcji skórnych, w tym wysypki, świądu i pokrzywki. Rzadziej mogą wystąpić poważniejsze reakcje, takie jak zespół Stevensa-Johnsona, które wymagają natychmiastowej konsultacji medycznej.
Zaburzenia hematologiczne
W rzadkich przypadkach fenobarbital może powodować zaburzenia hematologiczne, takie jak leukopenia, trombocytopenia czy anemia megaloblastyczna. Regularne badania krwi mogą pomóc w wykryciu tych powikłań wcześnie.
Stosowanie z jedzeniem i piciem
Wpływ pokarmu na wchłanianie
Pokarm nie ma istotnego wpływu na wchłanianie fenobarbitalu, co oznacza, że Luminalum można przyjmować niezależnie od posiłków. Ważne jest jednak, aby utrzymywać regularność w przyjmowaniu dawki, aby zapewnić stałe stężenie leku we krwi.
Wskazówki dotyczące spożycia alkoholu
Zaleca się unikanie spożycia alkoholu podczas stosowania Luminalum. Alkohol może nasilać działanie uspokajające fenobarbitalu, co zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych i wypadków.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Ryzyko uzależnienia
Fenobarbital, jako barbituran, niesie ryzyko uzależnienia fizycznego i psychicznego. Dlatego leczenie powinno być prowadzone pod ścisłą kontrolą lekarza, a samodzielne zwiększanie dawki lub częstotliwości stosowania jest przeciwwskazane.
Monitorowanie czynności wątroby
Podczas długotrwałego stosowania fenobarbitalu zaleca się regularne monitorowanie czynności wątroby. Może to pomóc w wykryciu ewentualnych uszkodzeń wątroby na wczesnym etapie.
Stosowanie w ciąży i karmieniu piersią
Fenobarbital przenika przez łożysko i do mleka matki, dlatego stosowanie Luminalum w ciąży i podczas karmienia piersią wymaga szczególnej ostrożności. Powinno być prowadzone wyłącznie wtedy, gdy korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla dziecka.