Paclitaxel to lek stosowany w leczeniu różnych rodzajów nowotworów, w tym raka piersi, jajnika i płuc, który działa poprzez zahamowanie podziału komórek rakowych. Może powodować działania niepożądane, takie jak zmęczenie, nudności czy zmiany w morfologii krwi, dlatego jego stosowanie wymaga ścisłej kontroli lekarskiej.
Preparat dostępny wyłącznie na receptę: TAK
| Postać | Dostępne dawki | Wielkość opakowania | Producent |
|---|---|---|---|
| Koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji | 6 mg/ml | 5 ml, 16,7 ml, 25 ml | Bristol-Myers Squibb |
| Koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji | 6 mg/ml | 5 ml, 16,7 ml, 25 ml | Teva Pharmaceuticals |
| Koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji | 6 mg/ml | 5 ml, 16,7 ml, 25 ml | Fresenius Kabi |
Skład
Substancje czynne
Paklitaksel to główna substancja czynna leku Paclitaxel, stosowana w terapii przeciwnowotworowej. Jego mechanizm działania opiera się na stabilizacji mikrotubul, co hamuje podział komórek nowotworowych.
Substancje pomocnicze
- Kwas cytrynowy pełni rolę stabilizatora pH leku, zapewniając jego optymalną aktywność.
- Alkohol etylowy jest stosowany jako rozpuszczalnik, który umożliwia odpowiednie rozpuszczenie paklitakselu w preparacie.
- Olej rycynowy makrogologlicerydowy działa jako emulgator, co ułatwia wstrzykiwanie i zwiększa biodostępność leku.
- Woda do wstrzykiwań jest podstawowym składnikiem, który zapewnia odpowiednie uwodnienie roztworu.
Mechanizm działania
Działanie na mikrotubule
Paklitaksel działa poprzez interakcję z mikrotubulami, które są kluczowe dla struktury i podziału komórek. Stabilizuje mikrotubule, co uniemożliwia ich depolimeryzację. W wyniku tego proces podziału komórkowego zostaje zahamowany, co prowadzi do śmierci komórek nowotworowych.
Inhibicja podziału komórkowego
Dzięki stabilizacji mikrotubul paklitaksel skutecznie blokuje cykl komórkowy w fazie mitozy. Uniemożliwia to replikację i rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych. W rezultacie lek działa jako silny inhibitor wzrostu nowotworu.
Wskazania do stosowania
Nowotwory piersi
Paklitaksel jest stosowany w leczeniu zaawansowanego raka piersi, zwłaszcza w przypadkach oporności na inne terapie. Może być używany w monoterapii lub w połączeniu z innymi lekami cytostatycznymi.
Rak jajnika
W przypadku raka jajnika paklitaksel jest często stosowany jako część skojarzonej chemioterapii. Działa na zaawansowane stadia choroby, poprawiając wyniki leczenia.
Rak płuc
Lek znajduje zastosowanie w terapii niedrobnokomórkowego raka płuc, zwłaszcza w połączeniu z innymi chemioterapeutykami. Pomaga w kontrolowaniu postępu choroby u pacjentów z zaawansowanymi postaciami raka.
Mięsak Kaposiego
W leczeniu mięsaka Kaposiego, szczególnie u pacjentów z zakażeniem HIV, paklitaksel wykazuje znaczną skuteczność. Działa poprzez redukcję wielkości zmian i ograniczenie przerzutów.
Dawkowanie
Dawkowanie dla dorosłych
Standardowe dawkowanie paklitakselu zależy od rodzaju nowotworu oraz schematu leczenia. Zazwyczaj podaje się go dożylnie w dawkach od 135 do 175 mg/m² powierzchni ciała, co 3 tygodnie.
Dostosowanie dawki w szczególnych przypadkach
Dawkowanie może wymagać dostosowania w przypadku pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek. Ważne jest monitorowanie stanu zdrowia pacjenta i ewentualne modyfikacje dawki przez lekarza prowadzącego.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na składniki
Paclitaxel jest przeciwwskazany u pacjentów z nadwrażliwością na paklitaksel lub którekolwiek z substancji pomocniczych. Reakcje alergiczne mogą być poważne i wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.
Znaczna neutropenia
Lek nie powinien być stosowany u pacjentów z ciężką neutropenią, która jest stanem znacznego obniżenia liczby neutrofili we krwi. Może to prowadzić do zwiększonego ryzyka infekcji i powikłań.
Interakcje z innymi lekami
Interakcje z inhibitorami CYP3A4
Paklitaksel jest metabolizowany przez enzymy cytochromu P450, głównie CYP3A4. Inhibitory tego enzymu, takie jak ketokonazol, mogą zwiększać stężenie paklitakselu we krwi i nasilać jego działanie.
Interakcje z innymi lekami onkologicznymi
Stosowanie w połączeniu z innymi chemioterapeutykami może wymagać dostosowania dawek. Należy monitorować pacjentów pod kątem nasilenia toksyczności i działań niepożądanych.
Możliwe działania niepożądane
Zaburzenia hematologiczne
Paclitaxel może powodować mielosupresję, objawiającą się neutropenią, anemią i trombocytopenią. Regularne badania morfologii krwi są kluczowe dla monitorowania stanu pacjenta.
Reakcje nadwrażliwości
Reakcje alergiczne, w tym anafilaksja, mogą wystąpić podczas podawania leku. Objawy mogą obejmować wysypkę, duszność i spadek ciśnienia krwi.
Zaburzenia układu nerwowego
Lek może powodować neuropatię obwodową, objawiającą się drętwieniem, pieczeniem i mrowieniem kończyn. Nasilenie objawów może prowadzić do konieczności zmniejszenia dawki.
Stosowanie z jedzeniem i piciem
Wpływ jedzenia na farmakokinetykę
Spożycie jedzenia nie wpływa znacząco na farmakokinetykę paklitakselu. Lek jest podawany dożylnie, co omija wpływ przewodu pokarmowego.
Zalecenia dotyczące alkoholu
Ze względu na zawartość alkoholu etylowego w preparacie, pacjenci powinni unikać spożycia alkoholu w trakcie terapii. Może to zwiększać ryzyko działań niepożądanych i nasilać toksyczność leku.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Monitorowanie morfologii krwi
Regularne badania krwi są niezbędne do monitorowania poziomu białych krwinek i hemoglobiny. Pomoże to w wykrywaniu i leczeniu potencjalnych powikłań.
Reakcje alergiczne
Pacjenci powinni być świadomi ryzyka wystąpienia reakcji nadwrażliwości. W przypadku objawów alergicznych konieczna jest szybka interwencja medyczna.
Stosowanie u osób z chorobami wątroby
U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby konieczne może być dostosowanie dawki. Lekarz prowadzący powinien regularnie oceniać funkcję wątroby i dostosowywać leczenie w razie potrzeby.