Paxlovid to lek przeciwwirusowy stosowany w leczeniu COVID-19, który składa się z dwóch substancji czynnych: nirmatrelviru i rytonawiru, pomagających zmniejszyć replikację wirusa w organizmie. Jest przeznaczony do stosowania u dorosłych i młodzieży z łagodnym do umiarkowanego przebiegiem choroby, u których istnieje ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19.

Preparat dostępny wyłącznie na receptę: TAK

Skład

Substancje czynne

Nirmatrelvir i Ritonavir to dwa główne składniki czynne Paxlovidu. Nirmatrelvir działa jako inhibitor proteazy, który blokuje replikację wirusa SARS-CoV-2. Ritonavir pełni rolę wzmacniacza farmakokinetycznego, zwiększając biodostępność nirmatrelviru poprzez hamowanie jego metabolizmu.

Substancje pomocnicze

W skład Paxlovidu wchodzą także substancje pomocnicze, które zapewniają stabilność i skuteczność leku. Celuloza mikrokrystaliczna jest stosowana jako wypełniacz, a kroskarmeloza sodowa jako środek ułatwiający rozpad tabletki. Magnezu stearynian działa jako środek poślizgowy, podczas gdy koloidalny dwutlenek krzemu stabilizuje formułę leku. Powidon K30 pełni funkcję wiążącą, zapewniając integralność tabletki.

Mechanizm działania

Nirmatrelvir

Nirmatrelvir działa poprzez hamowanie proteazy 3CL, kluczowego enzymu wirusa SARS-CoV-2. Blokowanie tego enzymu uniemożliwia wirusowi przetwarzanie poliprotein niezbędnych do jego replikacji. W efekcie dochodzi do zahamowania namnażania się wirusa w organizmie.

Ritonavir

Ritonavir, choć sam w sobie nie jest aktywny przeciwko SARS-CoV-2, wzmacnia działanie nirmatrelviru. Działa jako silny inhibitor CYP3A, enzymu odpowiedzialnego za metabolizm wielu leków, w tym nirmatrelviru. Dzięki temu zwiększa jego stężenie we krwi, co poprawia efektywność leczenia.

Wskazania do stosowania

Zakażenie wirusem SARS-CoV-2

Paxlovid jest zalecany do stosowania w leczeniu zakażeń wirusem SARS-CoV-2 u dorosłych pacjentów. Stosowanie leku ma na celu zmniejszenie ryzyka progresji choroby do ciężkich postaci COVID-19. Zaleca się jego podanie jak najwcześniej po postawieniu diagnozy.

Pacjenci z ryzykiem ciężkiego przebiegu COVID-19

Lek jest szczególnie polecany dla pacjentów, u których istnieje zwiększone ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19. Dotyczy to osób z chorobami współistniejącymi, takimi jak cukrzyca, otyłość czy choroba sercowo-naczyniowa. Wczesne wdrożenie leczenia może zapobiec hospitalizacji i osiągnięciu krytycznego stanu zdrowia.

Dawkowanie

Standardowe dawkowanie

Standardowe dawkowanie Paxlovidu to trzy tabletki dwa razy dziennie przez pięć dni. Ważne jest, aby przyjmować lek w regularnych odstępach czasu, aby utrzymać odpowiednie stężenie substancji czynnych w organizmie. Nie zaleca się przedłużania terapii poza zalecany okres.

Dostosowanie dawkowania przy niewydolności nerek

U pacjentów z niewydolnością nerek może być konieczna modyfikacja dawki Paxlovidu. Zaleca się monitorowanie czynności nerek przed rozpoczęciem terapii. W przypadku ciężkiej niewydolności nerek dostosowanie dawki jest obowiązkowe, aby uniknąć toksycznego działania leku.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na składniki

Paxlovid jest przeciwwskazany u pacjentów z nadwrażliwością na którykolwiek z jego składników. Reakcje alergiczne mogą objawiać się wysypką, świądem, a w cięższych przypadkach dusznością i obrzękiem. W razie wystąpienia objawów alergicznych należy niezwłocznie przerwać stosowanie leku.

Interakcje z lekami wpływającymi na CYP3A

Ze względu na to, że Paxlovid oddziałuje z enzymem CYP3A, nie powinno się go stosować z lekami, które silnie wpływają na ten enzym. Dotyczy to zarówno inhibitorów, jak i induktorów CYP3A, które mogą zmieniać stężenie nirmatrelviru i ritonaviru w organizmie. Takie interakcje mogą prowadzić do zmniejszenia skuteczności leku lub zwiększenia ryzyka działań niepożądanych.

Interakcje z innymi lekami

Inhibitory CYP3A

Inhibitory CYP3A mogą zwiększać stężenie ritonaviru i nirmatrelviru we krwi, co prowadzi do nasilonych działań niepożądanych. Przykłady takich inhibitorów to ketokonazol i itrakonazol. Należy zachować ostrożność i unikać jednoczesnego stosowania tych leków z Paxlovidem.

Induktory CYP3A

Induktory CYP3A mogą zmniejszać skuteczność Paxlovidu poprzez przyspieszenie metabolizmu jego składników. Do induktorów należą m.in. ryfampicyna i karbamazepina. Stosowanie tych leków z Paxlovidem może powodować obniżenie jego terapeutycznego działania.

Leki przeciwretrowirusowe

Interakcje mogą wystąpić również z innymi lekami przeciwretrowirusowymi, które wpływają na metabolizm wątrobowy. Ritonavir, będący częścią Paxlovidu, może zmieniać stężenie innych leków antyretrowirusowych we krwi. Zaleca się konsultację z lekarzem przed równoczesnym stosowaniem tych preparatów.

Możliwe działania niepożądane

Często występujące

Do często występujących działań niepożądanych Paxlovidu należą nudności, biegunka i zaburzenia smaku. Mogą one być uciążliwe, ale zazwyczaj ustępują samoistnie po zakończeniu terapii. W razie nasilenia dolegliwości należy skonsultować się z lekarzem.

Rzadko występujące

Rzadziej mogą wystąpić reakcje alergiczne, zaburzenia czynności wątroby oraz zmiany w wynikach badań laboratoryjnych. W przypadku pojawienia się tych objawów konieczna jest konsultacja lekarska. Czasami wymagane jest przerwanie terapii lub zmiana schematu leczenia.

Stosowanie z jedzeniem i piciem

Wpływ posiłków na wchłanianie

Paxlovid można przyjmować niezależnie od posiłków, co nie wpływa na jego skuteczność. Zaleca się popijanie tabletek wodą w celu ułatwienia połknięcia. Unikanie dużych posiłków przed przyjęciem leku może jednak pomóc w zmniejszeniu ryzyka nudności.

Alkohol a Paxlovid

Podczas stosowania Paxlovidu zaleca się ograniczenie spożycia alkoholu. Alkohol może wchodzić w interakcje z lekiem, nasilając jego działania niepożądane. Dodatkowo alkohol może osłabić układ odpornościowy, co jest niekorzystne w trakcie infekcji.

Ostrzeżenia i środki ostrożności

Pacjenci z chorobami wątroby

U pacjentów z chorobami wątroby zaleca się ostrożność przy stosowaniu Paxlovidu. Ritonavir może wpływać na funkcję wątroby, dlatego konieczne jest monitorowanie jej parametrów. W niektórych przypadkach może być wymagane dostosowanie dawki.

Pacjenci z chorobami nerek

Osoby z chorobami nerek powinny poinformować lekarza przed rozpoczęciem leczenia Paxlovidem. W zależności od stopnia niewydolności nerek może być konieczna modyfikacja dawki. Regularne badania czynności nerek są zalecane w trakcie terapii.

Ciąża i karmienie piersią

Stosowanie Paxlovidu w ciąży i w okresie karmienia piersią nie jest zalecane, chyba że korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu lub dziecka. W przypadku konieczności terapii należy skonsultować się z lekarzem w celu oceny ryzyka.